Website geliştirmek için öğrenilmesi gereken temel bilgiler vardır. Sıfırdan website kurmayı planladığınızı düşünelim. Elinizde sadece domain ve hosting hizmeti var. Geri kalan temel terimlere tekrar göz atmak işinize yarayabilir.
Genellikle web geliştirme ile website geliştirme işlemleri birbirleriyle karıştırılır. Web geliştirme, yazılım anlamında kodlama kullanılarak geliştirme işlemidir. Website geliştirme ise komut dosyaları oluşturma, sunucu yapılandırma, ağ güvenliği, içerik yönetim sistemi (CMS) gibi geliştirme terimlerini kapsayan bir olaydır.
Bu içeriğimizde, yukarıda bahsedilen temel terimlerin neler olduğunu basitçe açıklamaya çalışacağız. Öte yandan bu terimler sizler için, ‘’Website Geliştirmenin 8 Adımlık Özeti’’ niteliğinde mini rehber niteliği taşıyacak.
Başarılı Bir Web Site Geliştirmenin 8 Adımı
Website geliştirmek için önemli olan toplam 8 terimden bahsedeceğiz. Tüm bu terimler sitenizin gelişimi sürecine dair bilinmesi açısından oldukça önemlidir. Aşağıda yer alan bilgiler sizlere, ‘’Website Geliştirme Nasıl Yapılır?’’ sorusunun cevabını da belirli ölçüde vermiş olacaktır.
1 -) Website Nedir?
En temelden başlayarak, web sitenin ne olduğuna vurgu yapalım.
İnternette gezinirken web üzerinde görünen sayfalardır. Web siteler; metin, görsel ve animasyonlardan oluşan, ziyaretçilerine zengin içerikler, bilgi ya da hizmet sunmayı hedefleyen döküman topluluğudur. Web sitelerine ulaşmak için HTTP ya da HTTPS protokolleri kullanılmaktadır.
İlerleyen başlıklarda HTTP ve HTTPS’nin website geliştirme açısından önemine de değineceğiz.
2 -) IP (Internet Protocol) Nedir?
Web sitelere erişmek için o sitenin IP adresini bilmeniz gerekir. ‘Internet Protokolü’ olarak da bilinen bu terim, benzersiz sayı dizilerinden oluşmaktadır. Her bir cihazın ayrı IP adresi vardır. Bunun nedeni ise internette gezinen cihazların birbirleriyle çakışmaması için her cihaza ayrı tanımlanan IP adresleri vardır. IP adresleri anlık olarak değişir. Dinamik IP adresleri sürekli değişkenlik gösterirken, Statik IP adresleri ise özel olarak satın alınan hiç değişmeyen adreslerdir.
Bir web sitesine bağlanmak için o sitenin IP adresini adres çubuğuna yazarak da erişilebilmektedir ancak IP adreslerini akılda tutmak zor olacağı için domain yani site adı kullanılmaktadır. Bu, işleri daha kolay kılmaktadır. Sitelerin isimlerini yazarak giriş sağlamak mümkün olmasaydı 123.456.789 gibi saçma rakamları not ederek sitelere erişim sağlamak zorunda kalırdık. Neyse ki öyle bir derdimiz yok.
3 -) HTTP ve HTTPS Nedir?
İlk başlıkta da söylediğimiz gibi, HTTP veya HTTPS’nin güvenlik açısından önemi büyüktür. Web sitenizin güvenliği hem sizin açınızdan hem de ziyaretçiler açısından hayati önem taşır.
HTTP’leri kısaca özetlemek gerekirse tarayıcımızın adres çubuğuna bir web adresi girdiğimizde, HTTP’ler sizin o siteye girişinizi sağlamak için karşı sunucuya istek gönderirler. Bu istek doğrultusunda giriş yapmak istenilen sitenin sunucusunun giriş izni verilmesiyle birlikte web siteye giriş sağlanır. HTTP’leri istek yollayan yönlendiriciler gibi düşünebilirsiniz.
Peki gelelim şu konuya, ‘’HTTP ve HTTPS Arasındaki Farklar Nelerdir?’’ konusu.
HTTP direkt olarak bağlantı seçeneği sunarken, HTTPS ise daha gelişmiş güvenlik protokollerinden yararlanır. Böylelikle daha güvenli bir bağlantı sağlanmış olur. HTTPS’nin açılımı, ‘’Secure Hypertext Transfer Protocol’’dür. Türkçe’ye çevirdiğimiz zaman ise ‘’Güvenli Metin Aktarma Protokolü’’ anlamına gelmektedir.
HTTPS’de SSL adı verilen bir güvenlik sertifikası yer alır. Bu sertifikaya ait olan web siteleri daha güvenli siteler olarak anılmaktadır. SSL sertifikaları, tarayıcılar tarafından tanınır ve güvenli bir sörf keyfi sunarlar.
4 -) Kodlama Nedir?
Kodlama, bilinen diğer isimleriyle yazılımlama ya da programlama. Cihazların nasıl davranacağını belirleyen, komutlar, kelimeler, sayılar ve aritmetik işlemlerin tümüdür.
Yaşadığımız hayatın içerisinde gördüğümüz teknolojik tüm sistemlerin içerisinde mutlaka kodlama bulunur. Televizyon, ATM’ler, cep telefonları, bilgisayarlar, akıllı ev aletleri gibi yaygınlaşmış elektronik cihazların çoğunluğunda detaylı ya da basit kodlamalar vardır.
Dijital dünyanın var olması, kodlamanın var olmasıyla birlikte doğmuştur. İnternette gezindiğiniz tüm siteler, kodlamaların eseridir. Bu sebeple kodlamayı öğrenebilmek, size büyük avantajlar sağlayacaktır.
5 -) Front-End Nedir?
Türkçe karşılığı ‘’Ön yüz’’ olan Front-End, web sitelerinde görünen görsel ve metinsel içeriklerin tamamına karşılık gelir. Yani bir siteyi ziyaret ettiğinizde görsel ya da yazılı olan, görünür olan tüm kısımlar Front-End olarak tanımlanabilir.
Kullanıcıların siteyle etkileşime geçmesini sağlayan, kodlama bilgisine sahip olan ve bu işlemi yapan kişiye ise Front-End Developer denir. Web sitenizin görünürlüğünü geliştirme süreci ise Türkçe olarak , ‘’Ön Yüz Geliştirme’’ olarak adlandırılmaktadır.
6 -) Back-End Nedir?
Front-End tabirinin mutfak kısmına bakan yani görünür olmayan işlemler ise Back-End olarak tanımlanır. Örnek vermek gerekirse; sistemin altyapısı, veritabanı yönetimi, sunucu ayarlama, sistemsel bazı yönergeleri düzeltme ve ayarlama kısmıdır. Tıpkı bir restauranta girdiğinizde görsel ortamın hoş olması, yediğiniz yemeklerin lezzetini hissetmenize benzer. İşte tüm bu hizmetlerin görünmeyen kısmı vardır. Yemeğin pişirilme süreci, etin alındığı kasap, masaları organize edenler, mekanı tasarlayan kişiler gibi sizin asla göremediğiniz işin mutfak kısmı Back-End’dir.
7 -) CMS (İçerik Yönetim Sistemi) Nedir?
İngilizce, ‘’Content Management System’’ olarak adlandırılan ‘’İçerik Yönetim Sistemi’’, web sitesini ziyaret eden ziyaretçiler tarafından görüntülenen görsel, metin ve çeşitli animasyonların yönetilmesini, kontrol edilmesini sağlayan yazılımlardır. Sitenin görünür yüzünü düzenlemek adına bir panel kullanılır. Bu yönetim paneline erişmek için genellikle web tarayıcı kullanılmaktadır. Teknik bilgisi zayıf olan kişiler dahi bu paneller sayesinde web sitelerine içerik girişi sağlayabilirler.
İçerik Yönetim Sistemi tüm bu düzenleme işlemleri için pratik bir yöntem olduğundan dolayı, kullanılması oldukça verimli ve önemlidir.
8 -) Siber Güvenlik Nedir?
Siber güvenlik: Verileri, ağları ve bilgisayarları her türlü tehditten ve zarardan koruma uygulamalarının tamamına verilen isimdir.
İnternet ortamında; çalınan banka kart bilgileri, erişilen özel görüntüler, kötü amaçlı yazılımlar ile çalınan dosyalar gibi özel hayatı tehdit edebilecek unsurlarla karşılaşılmaktadır. Siber güvenlik hizmetleri ise bu tip kötü olaylardan korunmak ve riskleri minimuma indirmeyi amaçlar.
Web sitenizi ziyaret edecek olan tüm kullanıcılar açısından bu güvenlik tehditleri elbette geçerlidir. Bu yüzden siber güvenliğe dikkat edilmesi hem web siteniz açısından hem ziyaretçiler açısından önemlidir.
Sonuç olarak, başlıklar halinde ilettiğimiz tüm bu 8 temel terime hakim olmanız, web sitenizi geliştirmeye önemli katkılar sağlayacaktır.
